Nakış İpi
Nakış İpi Nedir?
Kumaş üzerine yapılan süslemeler için kullanılan, parlak iplik türü nakış ipidir. Diğer ipliklerden farkı daha geniş bükülme oranına ve daha yüksek parlaklığa sahip olması. Nakışın çok uzun bir tarihi geçmişi vardır. Birçok farklı kültür tarafından da benimsenmiş geleneksel ve evrensel bir sanattır. Nakış ipi nakış sanatı için özel olarak üretilir ve bu sanatın icra edilmesinde ki en önemli malzemedir.
Nakış iplikleri hem makine ile yapılan hem de elle yapılan tüm nakışlar için kullanılır. Fakat makine ile yapılan nakışlarda (endüstriyel nakış) ip suni ipek ve polyesterden yapılmaktadır. Elle yapılan nakışlarda ise polyester, ipek, pamuk gibi iplikler kullanılabilmektedir. Nakış iplikleri nakış esnasında kumaşın dışına birkaç kez çıkış yaptıkları için diğer ipliklerden daha güçlüdür.
2 katlı ipliklerden üretilen nakış ipleri diğer iplerden farklı şekilde numaralandırılırlar. İpliklerin bedenleri belirlenirken diş boyutu hesaplanır. Dikiş için kullanılan ince uzun iplikçiklere diş denir. Nakış ipliklerin diş boyutları ise 30 ile 60 arasında farklılık gösterir.
Nakış İpi Fiyatları
Nakış ipi fiyatları ipin üretim maddesine ve markasına göre değişiklik gösterir. Aynı zamanda nakış ipliklerini setler halinde almak mümkündür. Anchor, Ören Bayan, Domino marka nakış iplikleri fiyat performans açısından en çok tercih edilen markalardan bazılarıdır. Pamuk, suni ipek ve polyester nakış ipliği fiyatları ipin üretim maddesine ve markalarına göre değişir. Öncü markaların çoğu toptan alımlarda indirim fırsatları sunmaktadır.
Özellikle kanaviçe, oya, etamin işleme gibi el işleriyle ilgilenenler tarafından sıkça aratılan ‘’Nakış iplikleri ne kadar’’ sorusu birçok etkenden dolayı değişiklik gösterebilir. Uzun soluklu ve geniş projeler için nakış ipi setlerinin fiyatları daha avantajlıdır. Nakış öğretmenleri tarafından ise ilk olarak ‘’fiyata göre değil ipin kalitesine göre nakış ipi satın al’’ önerisi yapılır. Seçilen ipin fiyat/performans kalitesi ise daha önceden satın alanlar tarafından online platformlarda paylaşılır.
Nakış İpi Çeşitleri
Nakış iplikleri çok çeşitli ve bedenlidir. Nakış ipi çeşitleri kumaş türüne, dikilen nakış türüne, kumaş iplik sayısına ve projeye göre seçilir.
-İnci pamuk nakış ipi: Sayı büyüdükçe ipliği incelen inci pamuk nakış ipliği, inci gibi tek katmanlıdır. İnci pamuk nakış ipi parlaktır. 8 numara geniş renk yelpazesine sahip iken diğer numaralar sınırlı renk seçeneklerine sahiptir.
-İpek iplikleri: Yumuşak bir yapıya sahip olan ipek iplikleri dikiş esnasında ince şeritlerde de kullanılır. Dikiş sırasında akıcı olan bu iplikler diğer iplik türlerine göre daha pahalıdır.
-Metalik iplikler: Dar, kalın ve ağır olan metalik iplikler dikişlere parıltı katmak amacıyla kullanılır. Altın, bakır, gümüş, plastik, eski versiyonda ve fosforlu nakış ipliği renk seçenekleri bulunur.
-Saten ve reyon iplikleri: Sentetik olduğu için dikiş yaparken kullanılmayan bu iplikler saten gibi parlaktır. Genellikle holografik nakışlar, dar şeritler ya da örgüler için kullanılırlar.
-Overdyed İplikler: Pamuktan, inci pamuğundan ya da ipek nakış ipinden üretilen bu iplikler tek şeritte birden daha fazla renge sahiptir. Elle boyanabilen ve ağırlıkları farklılık gösteren overdyed iplikler, diş ipi ya da alacalı iplik ile karıştırılmamalıdır.
-Yün iplikler: Yün iplikler farklı ağırlıklara sahip ve renk yelpazesi geniştir.
-Kurdele: Şerit ve yüzey nakış türlerinde işleme için kullanılırken diğer nakış türlerinde dekoratif olarak tercih edilir.
-Floche İplikler: Uzun elyaflı mısır pamuğundan yapılmıştır. Yumuşak ve lüks bir yapıya sahip bu parlak nakış ipi 16 beden merserizedir. En çok beyaz çalışmalarda, iğne boyamalarında, ajurda ve kesim işlerinde tercih edilmektedir.
-Yenilik İplikleri: Eğlenceli dikişler için tercih edilen bu ipliklerin plastik, metalik, bulanık, deri, dokulu gibi birçok çeşidi vardır.
-Kablolu İpler: İçinde tel barındıran bu iplikler kıvrılabilir, bükülebilir ve çeşitli şekiller alabilir. Dikiş için değil proje detayları için kullanılır.
-Yabalı Nakış İplikleri: Yabalı nakış ipliği çok amaçlı kullanılabilen ve markalar tarafından en çok üretilen nakış iplik türlerinden biridir.
Nakış İpi Markaları
Türk el sanatları listesinde nakış, geleneksel sanatlardan biri olarak önemli bir yere sahiptir. Bu durum nakış ipi markalarının çeşitliliğini de meydana getirmiştir. Nakış ipi markaları ipin kalitesini anlayabilmek ve diğer kullanıcıların deneyimlerine ulaşabilmek için önemlidir. Kaliteli bir nakış ipi için markaların üretim ham maddelerine ve ip renklerinin su ile temas anında solup solmadığına dikkat etmek gerekmektedir. Nakış ipi markalarında en çok tercih edilen markalar;
-Örenbayan Nakış İpliği
-Anchor Nakış İpliği
-Domino Nakış İpi
-Gold Nakış İpi
-Loren İplix
-Madamella
-DMC Muline
-Leylak
-Ayaz
-Kartopu
-Canan
Nakış İpi İle Neler Yapılır?
Çoğunlukla süsleme ve hobi amaçlı kullanılan nakış iplikleri ile birçok proje üretilir. Planlanan projeye uygun olarak ise nakış ipi bedeni ve türü seçilmektedir. Örneğin; domino nakış ipi 8 numara ya da domino nakış ipi 12 numara; etamin, kanaviçe ya da punch nakışı için en çok tercih edilen bedenlerdir. Simli nakış ipi gibi ipler ise daha çok ev tekstili ürünlerinin işlenmesinde tercih edilmektedir.
-Etamin nakışı: Etamin iğnesi ve nakış ipi kullanılarak yapılan bir nakış türüdür. Küçük çarpılarla etamin kumaşının üstünde meydana getirilen desenler, yaygın süsleme nakışlarından biridir.
-Kanaviçe: Etamin işlemekten farkı, kullanılan kumaş türüdür. Nakış iplikleri ile beraber keten bezi, çuval sedir ve balya gibi düz kumaşların üzerinde işlenen desenlerdir.
-Punch nakışı: Kanaviçe ve etamin işlemekten farklı olarak bu hobi türünde punch iğnesi kullanılmaktadır. Punch setleri ile ya da gerekli malzemeleri bir araya getirerek nakış ipi ile beraber farklı ve özgün desenler meydana çıkarmak mümkündür.
-Nakış ipi ile bileklik yapımı: Nakış ipi tercih edilerek çok çeşitli bileklikler yapılabilmektedir. Nakış ipi ile bileklik yapılırken çoğunlukla kalın nakış ipi türleri tercih edilir. Kırmızı, beyaz, siyah nakış ipi gibi tek renk nakış ipleri ile ya da çok renkli nakış ipleriyle farklı bileklik türleri, iğne yardımıyla ya da iğnesiz oluşturulabiliyor.
-Havlu, yastık, kırlent vb. ev tekstil ürünlerini işleme: Çoğunlukla daha ince nakış iplikleri ile işleme yapılmaktadır. Özellikle küstüm yastığı yastık işleme projelerinin trendlerinden biridir. Ajur tekniği yine ev tekstil ürünlerinde ve ceyiz ürünlerinde tercih edilen el nakışlarından biridir.
-Makine ile desen nakışı: Makine nakış iplikleri endüstriyel ipliklerdir. Tekstil ürünleri üzerinde küçük ya da büyük boyutlu desenler yapılabilmektedir.
Nakış İpi Nasıl Olmalı?
Yeni bir hobi ya da meslek edinmek isteyen ve nakış alanına yönelenlerin ilk sorduğu soru ‘’nakış ipi nasıl olmalı?’’ sorusu olur. Nakış ipi yapılacak işleme türüne göre tercih edilir. El işi ve makine nakışına göre iplikler özel olarak üretilmektedir. El işi iplikleri inci koton ve altı telli ip olmak üzere ikiye ayrılır. Daha uygun fiyatlı olması sebebi ile altı telli ip daha sık tercih edilmektedir. Bu iplerin seçiminde ipin beden ölçüsü önem teşkil eder.
Nakış ipi seçerken ipin kalitesi ve markası da çok önemlidir. Kötü malzemeden üretilmiş ipler su değdiğinde solabilir ve renk akıtabilir. İnci pamuğu ipleri yüksek kalitelidir. Diğer önemli noktalar ise ipin dokusu ve renkleridir. Proje için seçilecek nakış ipliği yumağı rengine, proje içinde kullanılacak diğer renklerle uyumu yakalayabilmesi için dikkat edilmelidir.